در تقویم جهانی، ۱۲ آذر (۳ دسامبر) روز جهانی افراد دارای معلولیت نام‌گذاری شده است. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در افغانستان به مناسبت این روز، روایت تعدادی از همکاران خود را که روزگاری به دلیل معلولیت، از زندگی دست شسته بودند، منتشر کرده است.
یکی از این افراد فاضل نام دارد. فاضل در سه سالگی به دلیل ابتلا به فلج اطفال، توان حرکت را از دست داد. او در زندگی با چالش‌های زیادی روبرو بود. نخستین چالش از مدرسه شروع شد؛ وقتی همکلاسی‌ها به دلیل معلولیت مسخره‌اش می‌کردند و در کوچه و خیابان نیز او را با القابی دردناک صدا می‌زدند. او حتی از سمت خانواده نیز حمایتی دریافت نمی‌کرد و آنجا هم به دلیل ناتوانی و به‌دردنخوری، دائما سرکوفت زده می‌شد.
خانواده فاضل در سال ۲۰۰۰، به دلیل فقر مجبور شدند به پاکستان مهاجرت کنند. او در آنجا باید با خواهرش در ایستگاه‌های اتوبوس، آب می‌فروخت. هرچند درآمد روزانه این کار کمتر از نیم دلار بود. فاضل سپس برای فراگیری خیاطی به یک موسسه آموزش فنی در پاکستان وارد شد که نیمه‌کاره ماند؛ چون آنان دوباره به افغانستان بازگشتند.
فاضل در افغانستان به تحصیل ادامه داد و بالاخره از رشته مدیریت بازرگانی فارغ‌التحصیل شد. او کارشناسی ارشد خود را هم در همین رشته دریافت کرد. فاضل در سال ۲۰۰۹ به کمیته صلیب سرخ پیوست و حالا برای دیگران به الگوی توانمندی و استقامت تبدیل شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
فاضل می‌گوید: «روزی با مردی روبرو شدم که به دلیل از دست دادن پاهایش در انفجار مین می‌خواست خود را در رودخانه غرق کند. من اما او را با بخش ادغام اجتماعی مجدد آشنا کردم. او کار یاد گرفت و بعدها برای ایجاد کسب‌وکار خود کمک مالی هم دریافت کرد. او حالا زندگی خوبی دارد و ما بسیار صمیمی هستیم.
ویدا زن دیگری است که دچار معلولیت است. او زمانی که کودک بود، در اثر واژگون شدن یک گاری دستی پر از مصالح ساختمانی، پای راست خود را از دست داد. پس از آن، نه‌تنها جامعه که حتی اعضای خانواده‌اش نیز او را در زمره افراد ناتوان و به‌دردنخور حساب می‌کردند و حتی نگذاشتند تحصیل کند؛ اما ویدا هرگز تسلیم نشد. کمیته صلیب سرخ به او پای مصنوعی داد و او با آموختن خیاطی زندگی خود را پیش برد. هرچند زمانه با او سر ناسازگاری داشته، او همچنان مصمم است برای زندگی‌اش قدم‌های استواری برمی‌دارد. او همسرش را از دست داده است و کفالت سه فرزندش را خود بر عهده دارد.
ویدا پس از آموختن حرفه خیاطی در کمیته صلیب سرخ، حالا در دفتر همان کمیته در هرات کار می‌کند و برای دیگر افراد دارای معلولیت الگوی توانمندی و استقامت است. ویدا می‌گوید: «من در کودکی نتوانستم تحصیل کنم اما تسلیم نشدم و حالا در رشته زبان انگلیسی در حال تحصیلم.»
خالد نیز از جمله افرادی است که معلولیت نتوانسته است او را از پا بیندازد. سال‌ها قبل در یک تیراندازی به مناسبت جشن، گلوله‌ای به پشت گردن خالد اصابت کرد و او توان حرکت پایین‌تنه خود را از دست داد. سال‌های اول معلولیت بر او خیلی سخت گذشت زیرا دیگر نمی‌توانست به مدرسه برود اما پس از آشنایی با کمیته صلیب سرخ، تحصیل را در خانه پی گرفت و در سال ۲۰۰۵ توانست از برنامه آموزش خانگی کمیته صلیب سرخ فارغ‌التحصیل شود.
او می‌گوید: «آن زمانی که درس می‌خواندم، روزی دوستی نزد من آمد و گفت خالد این درس خواندن به حال تو چه فایده‌ای دارد؟ اما همان دوست سال‌ها بعد دوباره نزد من آمد تا مشکلات درسی‌اش را برایش برطرف کنم. آنگاه بود که به او گفتم فایده درس خواندن من این است. من می‌خواهم به مردم کمک کنم و این مرا توانمند می‌کند.»
جمعیت افراد دچار معلولیت در افغانستان به دلیل بیش از چهار دهه جنگ، بسیار بالا است. در کشوری که حتی برای افراد سالم هم کار به‌سختی پیدا می‌شود، افراد دچار معلولیت با چالش‌های زیادی مواجه‌اند. با این حال، تعدادی از این افراد نه‌تنها خود را از سنگینی بار ناتوانی بیرون کشیده‌اند، بلکه برای دیگران نیز الگوی استقامت و توانمندی شده‌اند.
صلیب سرخ جهانی برای افغانستان هفت مرکز توان‌بخشی ایجاد کرده که بزرگ‌ترین برنامه توان‌بخشی در جهان به شمار می‌رود. ۸۶ درصد از کارمندان صلیب سرخ در افغانستان یعنی ۸۲۴ نفر افرادی دچار معلولیت‌اند که روزگاری در این نهاد آموزش دیده‌اند.
صلیب سرخ در بازه زمانی ژانویه تا اکتبر سال ۲۰۲۲، به بیش از ۱۶۷ هزار افغان کمک کرده است. در این فاصله، ۲۷۰ دختر و پسر از برنامه آموزش خانگی این نهاد بهره‌مند شده‌اند و نزدیک به ۵۰۰ نفر هم از وام آغاز کسب‌وکار گرفته‌اند.
